කළමනාකරණය යනු කුමක්ද?

01.කළමනාකරණය යනු?

කළමනාකරණය යනු අරමුණු ළඟාකර ගැනීම සඳහා සම්පත් මෙහෙයවීමේ ක්‍රියාවලියයි. වඩාත් පැහැදිලි කරන්නේ නම් කළමනාකරණය යනු සම්පත් නාස්තිය අවමකර ඒවා ප්‍රශස්ථ උපයෝජනයට ලක්කර සැලසුම් කළ අරමුනු සාර්ථකව ළඟාකර ගැනීමේ ක්‍රියාවලියයි.

 

ඉහත සටහනේ දැක්වෙන පරිදි “සීමිත සම්පත් ප්‍රශස්ත උපයෝජනයට ලක්කිරීම” යන්න සඳහා කාර්යක්ෂමතාවය යන පදයත්‚ “සැලසුම් කළ අයුරින් අරමුණු ළඟාකර ගැනීම” යන්න සඳහා සඵලත්වය යන පදයත් යෙදීමෙන් පහත දැක්වෙන පළමු නිර්වචනය ලබාගත හැකිය.

1 කළමනාකරණය යනු ආයතනික අරමුණු සඵලදායීව ළඟාකර ගැනීම සඳහා සීමිත සමිපත් කාර්යක්ෂමව උපයෝජනය කිරීමේ ක්‍රියාවලියයි.

 

2 තීරණ ගැනීමයි. 

ප්‍රශ්නයක් සඳහා ඇති විකල්ප විසදුම් සමුදායක් අතරින් වඩාත්ම යෝග්‍ය විසදුම තෝරාගැනීමේ ක්‍රියාවලිය තීරන ගැනීම ලෙස හදුන්වයි. එක් දිනක් තුළදී කළමනාකරුවකු දහස් ගණනක් වූ ප්‍රශ්න සඳහා විසදුමි සොයන්නා වු බැවින් කළමනාකරණය යනු තීරන ගැනීමක් ලෙස දැක්වීම නිවැරදි වේ. ඒ අනූව කළමනාකරු ගන්නා වු තීරණයන්හි සාර්ථකත්වය මත ව්‍යාපාරයේ සාර්ථකත්වය හෝ අසාර්ථකත්වය රඳා පවතී. කෙසේ වුවද සාර්ථක කළමනාකරණයක් සඳහා සාර්ථක තීරන ගැනීමක් පමනක් ප්‍රමාණවත් නොවේ. ඒ සඳහා ගන්නා වූ තීරන සාර්ථනව ක්‍රියාත්මක කිරීමද අවශ්‍යෙවේ.

 

3 කළමනාකරණය යනුඅන් අයලවා වැඩ කරවා ගැනීමේ කලාවයි. (මේරි පාකර් ෆොලෙට්) 

ඕනෑම ව්‍යාපාර සංවිධානයක් මිනිසුන්ගෙන් සමන්විත වේ. ව්‍යාපාරයේ දක්නය ලැබෙන අන් කිසිදු සම්පතකට වඩා මානව සම්පත අද්විතීය වේ. මානව සමිපත සුවිශේෂී වීම සඳහා පහත ලක්ෂණ හේතු සාධක වේ.

•  සප්‍රාණික වීම. 
•  හැඟීමි දැනීමට‚ සිතීමට‚ තීරණ ගැනීම සහ ප්‍රතිචාර දැක්වීමට ඇති හැකියාව.
•  අනෙකුත් සමිපත් පිළිබඳ තීරණ ගැනීම සහ ඒවා පාලනය කිරීම.
•  තම අයිතිවාසිකමි ආරක්ෂා කර ගැනීම උදෙසා සංවිධානය වීමේ හාකියාව.
•  වැඩි ප්‍රතිලාභ සහ වරප්‍රසාද සඳහා කේවල් කිරීමේ හැකියාව.
•  සිය මිල තීරණය කිරීමේ හැකියාව.
•  කාලයත් සමඟ වටිනාකම ඉහළයාම.
•  අභිප්‍රේරණය සහ පුහුණුකිරීම මගින් ඵලදායකත්වය අසීමිතව ඉහළ දැමීමේ හැකියාව.
•  කල් පවත්නා තරඟකාරී වාසියක් ලෙස ක්‍රියාකිරීම.
•  චර්යාව ඉතා සංකීර්ණ වීම සහ පුරෝකථනයට ඇති නොහැකියාව.

ආයතනයක වැදගත්ම සම්පත මානව සම්පත වන හෙයින්ආයතනයක සාර්ථකත්වයට හෝ අසාර්ථකත්වයට එම මානව සම්පත් සෘජුවම බලපෑම් කරනු ලැබේ. එබැවින් කළමනාකරුවකුගේ ප්‍රධානතම කාර්යය වනුයේ ආයතනයක අරමුණු ඉටුවන පරිදි මානව සම්පත පාලනය කිරීමයි. ඒ සඳහා කළමනාකරුවකු සතුව වටහා ගැනීම‚ පුරෝකථනය කිරීම හා පාලනය කිරීම යනාදී සුවිශේෂ කුසලතාවයන් පැවතිය යුතුය. එබැවින් කළමනාකරනය යනු අන් අයලවා වැඩ කරවා ගැනීමේ කලාව ලෙස හැදින්විය හැක. කළමනාකරුවකුගේ කාර්යභාරය පහත පරිදි දැක්විය හැක.

 

4 කළමනාකරණය යනු ආයතනික සාමාජිකයින්ගේ කාර්යයන් සැලසුම් කිරීම‚ සංවිධානය කිරීම‚ නායකකරණය සහ පාලනය කිරීමෙන් සහ අනෙකුත් සියළුම ආයතනික සම්පත් ප්‍රකාශිත ආයතනික අරමුණු ළඟාකර ගැනීම සඳහා යෙදවීමේත් ක්‍රියාවලියයි. (ස්ටෝනර් ෆ්‍රීමන්)

5 කළමනාකරණය යනු පුරෝකථනය කිරීම හා සැලසුම් කිරීම‚ සංවිධානය කිරීම‚ විධාන දීම සහ සම්බන්ධීකරණය සහ පාලනය කිරීම වේ. (හෙන්රි ෆෙයෝල්)

02.කළමනාකරණය විද්‍යාවක් සහ කලාවක් ලෙ‍ස‍.

කළමනාකරණය යනු විද්‍යාවක් සේම කලාවක් වේ.

විද්‍යාවක්යනු පොදුවේ යොදාගත හැකි වූත්‚ නිශ්චිත මුලධර්ම මත පදනම් වූත්‚ සත්යේක්ෂණය කළහැකි වූත් විධිමත් දැනුම් සම්භාරයකි. කලාවක් යනු අපේක්ෂිත ප්‍රත්ඵල ළඟාකර ගානීම සඳහා දැනුම සහ කුසලතාවයන් යොදාගැනීමයි.

ඒ අනූව කළමනාකරණය යනු විද්‍යාවකි. මක්නිසාද යත් කළමනාකරණය යනුවිධිමත් නිරික්ෂණ හා පරීක්ෂණ තුලින් සංවිධාන කළ දැනුම් සම්භාරයක් වන නිසාවෙනි. එසේම එය විවිධාකාර වූ ව්‍යාපාරික ගැටළු විසඳාලීම සඳහා නිර්මාණශීලීව උපයෝගී කරගන්නා බැවින් එය කලාවක් ලෙසද හැදින්විය හැක.

03.කළමනාකරණයේ අවශ්‍යතාවය.

පහත සදහන්කරුණු හේතුකොටගෙනකළමනාකරණය අවශ්‍යවේ.

• සම්පත් ඌණතාවය.
• දැඩි තරඟකාරිත්වය.
• පරිසරයේ වෙනස්වන සුලු ස්වභාවය. 
•  ගුණත්වය පිළිබද සැලකිලිමත්භාවය.

04.කළමනාකරණය සහ පරිපාලනය.

පරිපාලනය යනු ක්‍රීයාපටිපාටී ස්ථාපිත කිරීමේ හා පවත්වාගෙන යාමේ කාර්යයි.ක්‍රීයාපටිපාටියක් යනු යම් නිශ්චිත සංවිධාන කාර්යයක් ඉටුකර ගැනීම සඳහා ඇති පියවරයන් සමූහයකි. බ්රෙච්ට අනූව‚ පරිපාලනය යනු කළමනාකරන ක්‍රියාවලියට අදාළ එක් කොයසක් වන අතර එහිදී ආයතනය පිළිබඳසැලකිලිමත් වෙමින් ක්‍රියාපටිපාටි ක්‍රියාවට නංවන අතර වැඩසටහන් ඉදිරිපත් කිරීම සහ සන්නිවේදනය කිරීමද‚ කාර්යයන්වල ප්‍රගතිය නිශ්චය කිරීම සහ ඒවා ඉලක්ක සහ සැලසුම් අනූව සැසඳීමද සිදුකරයි.

එබැවින් පරිපාලනය යනු සංකල්පයක් වන අතර කළමනාකරණයේ කුඩා අංඔයක් පමණක් පිළිබිඹු කරයි. නිශ්චිතවම ප්‍රකාශ කළහොත්‚ පරිපාලනය වැඩ පද්ධතීන් ගොඩනැගීම හා සම්බන්ධ වන ඩැවින්එය සංවිධානකරණ ක්‍රියාවලියේ කොටසකි. කළමනාකරණය‚ සංවිධානකරණය හා පරිපාලනය අතර සම්බන්ධතාවය පහත ආකාරයට පෙන්නුම් කළ හැක.

කෙසේ නමුත්‚ පරිපාලනය විටෙක සංවිධානයක අරමුණු හා ප්‍රතිපත්ති තීරළය කරන ඉහළ පෙළ කළමනාකරුවන්ගේ කාර්යයන් හැඳින්වීමට යොදාගනී.